Vorig jaar vonden in Spanje 81.697 arbeidsongevallen plaats in de bouwsector, waarvan 135 met dodelijke afloop. Dit plaatst de bouw als een van de sectoren met het hoogste aantal ongevallen, alleen overtroffen door transport en opslag. Hoewel de algemene trend een lichte daling toont ten opzichte van het voorgaande jaar, weerspiegelen deze cijfers de hardnekkigheid van een hoog risico dat direct van invloed is op duizenden professionals in de sector.
De veiligheidsvoorschriften in de bouw variëren per land, maar zijn over het algemeen gebaseerd op internationale normen die zijn vastgesteld door organisaties zoals de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) en de Internationale Organisatie voor Standaardisatie (ISO). In Spanje is het belangrijkste voorschrift het Koninklijk Besluit 1627/1997, dat de minimale bepalingen voor veiligheid en gezondheid op bouwplaatsen vaststelt.
In dit artikel vertellen we je hoe Grupo Renovak Building Company (GRBC) en personalHOME over de nodige middelen beschikken om te proberen deze ongevalscijfers te verlagen via een efficiënt veiligheidsplan, via persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen en door de belangrijkste actoren te identificeren in het beheer en de naleving van al deze cruciale maatregelen.
I. Veiligheids- en gezondheidsplan
De eerste pijler van elk veiligheidsvoorschrift is de proactieve identificatie van risico’s. Dit omvat de beoordeling van gevaren zoals vallen van hoogte, contact met elektrische installaties, het bedienen van zware machines, blootstelling aan chemische stoffen en ergonomische risico’s.
Hiervoor kan geen enkel project of werk worden uitgevoerd zonder een correct Veiligheids- en Gezondheidsplan (VGP). Dit plan moet worden goedgekeurd door de coördinator op het gebied van veiligheid, zowel in de ontwerp- als in de uitvoeringsfase, en moet worden voorgelegd aan de Arbeidsinspectie en Sociale Zekerheid. Bovendien moeten alle betrokkenen dit plan kennen en toepassen en de juiste opleiding krijgen volgens de Wet op de Preventie van Beroepsrisico’s.
II. Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)
De voorschriften stellen strikte eisen aan het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. Deze verplichte elementen hebben als doel:
- De bescherming van het hoofd: Gekeurde helmen die beschermen tegen impact en binnendringende voorwerpen. Deze veiligheidsuitrusting is ontworpen om een zo vitaal deel van het lichaam te beschermen.
- De bescherming van de voeten: Veiligheidsschoenen met versterkte neuzen en antislipzolen om te voorkomen dat gereedschappen of andere objecten op de bouwplaats de fysieke integriteit van de werknemers schaden.
- De ademhalingsbescherming: Maskers en ademhalingsbescherming geschikt voor de blootstelling aan stof, gassen of dampen. Dit type PBM hangt af van het proces waarin het werk zich bevindt.
- De bescherming tegen vallen: Veiligheidsgordels, vanglijnen en anti-valsystemen voor werk op hoogte. Fundamenteel in de beginfase wanneer er nog geen afsluitingen zijn en de bouwstructuur groeit.
- De oog- en gehoorbescherming: Veiligheidsbrillen en gehoorbeschermers afhankelijk van het risico op wegschietende deeltjes en de geluidsniveaus. Hangt sterk samen met het werk dat elke werknemer verricht.
Daarom zullen, afhankelijk van de fase van het werk en de uit te voeren taak, sommige PBM verplicht zijn en andere niet, waarbij de helm, de veiligheidsschoenen, de veiligheidsgordels of de handschoenen de meest gebruikelijke zijn.
III. Collectieve beschermingsmaatregelen
Naast persoonlijke bescherming geven de voorschriften prioriteit aan collectieve beschermingsmaatregelen, die alle werknemers gelijktijdig ten goede komen:
- Steigersystemen: Moeten voldoen aan rigoureuze technische specificaties en periodiek worden gecontroleerd door gekwalificeerd personeel.
- Veiligheidsnetten: Verplichte installatie bij werkzaamheden met valrisico, met specifieke kenmerken voor sterkte en plaatsing.
- Signalering: Correcte plaatsing van waarschuwings-, verbods-, gebods- en veiligheidsinformatieborden.
- Omheining en afbakening: Duidelijke scheiding tussen werkzones en gebieden voor voetgangers- of voertuigverkeer.
IV. Verantwoordelijkheden en sleutelrollen
Opdrachtgever of klant
Heeft de verantwoordelijkheid om coördinatoren voor veiligheid en gezondheid aan te wijzen, ervoor te zorgen dat de nodige veiligheidsdocumenten worden opgesteld en te garanderen dat de preventiemaatregelen worden nageleefd.
Bouwbedrijven en onderaannemers
Moeten specifieke veiligheidsplannen opstellen, beschermingsmiddelen verstrekken, hun werknemers opleiden en voldoen aan alle vastgestelde preventiemaatregelen.
Werknemers
Zijn verplicht om de beschermingsmiddelen correct te gebruiken, de veiligheidsinstructies op te volgen, gevaarlijke situaties te melden en te zorgen voor hun eigen veiligheid en die van hun collega’s.
De conclusie is dat een bouwplaats een levend geheel is dat elke dag verandert en waar veiligheid alleen kan worden bereikt met de betrokkenheid van iedereen. De werknemers zijn de sleutel om wat in het Veiligheids- en Gezondheidsplan staat in de praktijk betekenis te geven, en hun rol is fundamenteel in het correct gebruik van de individuele en collectieve beschermingsmiddelen. Hiermee bouwt men niet alleen gebouwen, maar ook veiligere werkomgevingen voor iedereen.
